نمی شود در کشور زلزله خیزی مثل ایران زندگی کنی اما هیچ اطلاعی راجع به زلزله ترکیه و آمادگی در برابر آن نداشته باشی. حتی اگر در شهری زندگی می کنی که تا به حال دچار زمین لرزه نشده است و فکر می کنی در آینده نیز دچار لزره نخواهد شد (که قطعا اشتباه می کنی). اما باز هم به عنوان یک ایرانی لازم است اطلاعات خود را در این زمینه بالا ببرید. تا بتوانیم به هموطنان حادثه دیده کمک کنیم و یا حداقل لحظه ای از حال آنان را درک کنیم. مقاله زیر در مورد زلزله ای در کشور همسایه مان ترکیه می باشد، که آمار تلفات آن را تا سی هزار نفر تخمین زده اند.
اما درسی که آنان از این زمین لرزه ترکیه گرفتند کمک کرد تا این آمار دوباره تکرار نشود. اگر کمی منطقی فکر کنیم می بینیم بعد از گذشت 16 سال از زلزله پرتلفات بم، هنوز عبرت نگرفته ایم.
چکیده:
بیشتر قسمت های ترکیه به دلایل زمین ساختی در معرض زمین لرزه قراردارد. ترکیه بارها زمین لرزه های ویرانگری را تجربه کرده است. یکی از این زلزله ها در تاریخ 17 اوت 1999 در نزدیک شهر ”ازمیت” رخ داد . شدت زلزله از یک سو و ضعف ساختمان سازی و نادیده گرفتن قوانین و استانداردهای ساخت و ساز از سوی دیگر، تلفات و خسارت های سنگینی را به بار آورد. این سانحه هنگامی رخ داد که ترکیه در پی کسب بعضی موفقیت های اقتصادی، سودای گذر از جرگه کشورهای در حال توسعه به سوی کشورهای پیشرفته را داشت، که ناگاه تلفات و خسارت های سنگین مالی و جانی این زمین لرزه همه ی معادله ها را دگرگون کرد.
واژگان کلیدی : زمین لرزه 1999 ترکیه، ازمیت، مرمره، ضعف ساخت و ساز، مدیریت بحران، گرو های امدادگر داوطلب محلی، MAG
مقدمه ای بر زلزله ترکیه
در ساعت سه و یک دقیقه (به وقت محلی)، روز سه شنبه 17 اوت 1999 برابر با 26 مرداد 1378، زمین لرزه ویرانگری در نزدیکی شهر ازمیت رخ داد. بزرگی زمین لرزه در حدود 1/7 تا 4/7 درجه در مقیاس ریشتر بود. زمین لرزه حدود 50-40 ثانیه به طول انجامید. با مطالعه زمین لرزه های قرن بیستم ترکیه می توان گفت که این زلزله، ویرانگرترین آنها بود (وطنی اسکویی 1379 ص مقدمه). تلفات زلزله بر اساس آمار مرکز بحران مستقر در نخست وزیری ترکیه تا ساعت هشت صبح روز جمعه 3/9/1999 (برابر با 12 شهریور 1378) 14695 نفر و تعداد زخمی ها 34-24 نفر اعلام شد. اما شاهدان عینی تعداد تلفات را حدود 30/000 نفر بیان می کردند (پیشین ص 27).
ضعف ساختمان سازی دلیل اصلی تلفات و خسارت های زمین لرزه
زلزله اخیر، خصوصیات مشترکی با زمین لرزه ای که در 10 جولای 1894 م همین منطقه را لرزانده بود، داشت. در آن زلزله نیز هزاران نفر کشته و منطقه وسیعی از غرب استانبول تا «آداپازاری» به شدت آسیب دیدند. اما عاملی که باعث شدت زلزله فعلی از نظر تلفات و خسارت ها از زلزله های قبلی فاجعه آمیزتر باشد، این نکته است، منطقه ای که به خاطر خاک حاصلخیز رسوبی، برای کشاورزی مناسب و برای ساخت و ساز سست بود، با ساخت و سازهای نامرغوب، به شهری پرجمعیت تبدیل شد. پس از وقوع زلزله، کارشناسان خارجی که به منطقه آمده بودند، با مشاهده خرابی ها تصور کردند، ترکیه فاقد قوانین، ضوابط و استانداردهای ساختمانی است.
اما بعد قوانین موجود را در حد قوانین سایر شهرهای بزرگ جهان، همچون کالیفرنیا آمریکا یافتند. با کمی دقت مشخص شد، عامل اصلی، ضعف و بی دقتی در اجراست. موضوعاتی مثل خرید بتن هوادار اتوکلاو شده، یا بلوک هبلکس مقطع میلگردهی به کار رفته در بنا، چگونگی قرار دادن ستون های تقویت کننده و … می تواند باعث شود که هنگام زلزله، یک ساختمان فقط بلرزد و ساختمان دیگر با خاک یکسان شود. بیشتر کشته شدگان افرادی بودند که در آپارتمان های به شدت آسیب پذیر، هنگام زمین لرزه ترکیه در خواب بودند.
پیمانکاران سودجو، مجتمع های آپارتمانی نامرغوب و ضعیفی را با استفاده از مصالح نامرغوب و روش های غلط احداث کرده بودند که هنگام زلزله یکی پس از دیگری فرو ریخت. اما در همان منطقه ساختمان های مرغوبی هم دیده می شد که حتی بدون یک ترک در برابر زلزله مقاومت کردند.
لطفا جزییات بیشتر را در مقاله ”عملکرد مناسب ساختمانهای ساخته شده با مصالح AAC در زلزله 17 اوت 1999 مرمره ترکیه” را که به کوشش دانشکده مهندسی عمران دانشگاه فنی استانبول تهیه شده است را در وبسایت پرین دنبال کنید.
عکسهایی از زلزله ترکیه ایزمیت (کوجائلی) را در پیوست مشاهده می فرمایید
بدون دیدگاه